Çoklukta Yokluk

Nefse mahkumiyet kafesinde esir olan bir kimse, kendi aldatıcı varlığından kurtulamamış, bu geçici ve yalancı varlığı yok edememişse Allah varlığına ve Allah' taki ebedi güzelliğe kanatlanamaz.
"BİRLİK" nedir, "ÇOKLUK" nedir ve "ÇOKLUKTA YOKLUK" nedir? Bunları da ancak o nur ile aydınlandığı zaman anlayabilir.
İşte bu sırra ermek isteyenlerin yokluk şarabından içmeleri ve nefislerinden geçmeleri lazımdır.
Bu zamanda kişinin benliği aşk ve tecelli ateşinde erimiş olur. İnsan hem kendi içinde, hem baktığı her yerde Allah'ı hissetme ve görme derecesine erer. Öteden beri etrafını saran çokluk ortasında ve bu çokluk aynasında birliğin güzelliğini görür ve artık ondan başka hiçbir şey göremez olur. Bu takdirde kişinin önünde yalnız o mutlak güzellik ve içinde yalnız güzelliğe karşı duyulan "EN BÜYÜK AŞK" vardır. Demek ki sırları çözen, akıl değil, aşktır. İlahi kelâmın can aynasında mana haline gelmesi, yani hakikatlerin tam anlaşılması da yine aşkın delâleti ile olur.